W aranżacji wnętrz jednym z kluczowych elementów, który wpływa na atmosferę i odbiór przestrzeni, są kolory. Dobrane odpowiednio, potrafią stworzyć harmonijną i przyjemną dla oka kompozycję. Jednak, jak łączyć kolory we wnętrzach, aby uzyskać efekt estetyczny i funkcjonalny? W tym artykule przyjrzymy się sztuce komponowania barw, korzystając z różnorodnych technik i trików, aby stworzyć unikalne i spójne wnętrze.
Podstawowe zasady kolorystyki – najważniejsze informacje
Każdy z nas postrzega kolory subiektywnie, na podstawie swoich doświadczeń i skojarzeń. Nawet tak podstawowy podział, jak kolory ciepłe i zimne, może różnić się w zależności od osobistych wspomnień, które budzi dana barwa. Nie należy również zapominać o psychologicznych i optycznych właściwościach kolorów. Zastosowanie określonych barw w pomieszczeniu powinniśmy uzależnić od jego wielkości, funkcji, a także ilość naturalnego światła, które wpada przez okna. Na kolor danego pomieszczenia, oprócz ścian, składają się także podłoga, meble i dodatki. To wszystko musimy wziąć pod uwagę, aby stworzyć z wnętrza spójną kolorystycznie całość
Harmonia kolorów – czym jest koło Newtona?
Zanim rozpoczniemy eksperymenty z kolorem, warto zrozumieć podstawowe zasady kolorystyki. Koło kolorów, znane również jako koło Newtona (pierwsze zaprojektowane w 1666 r. przez Izaaka Newtona), pomaga zobaczyć relacje między różnymi kolorami. Składa się ono przynajmniej z sześciu wycinków o różnych kolorach rozmieszczonych co 120 stopni. Trzy z nich zawierają barwy podstawowe, a trzy pochodne (inaczej wtórne), które uzyskujemy przez zmieszanie ze sobą kolorów podstawowych.
Kolory podstawowe:
- Czerwony
- Niebieski
- Żółty
Kolory wtórne:
- Pomarańczowy (czerwony + żółty)
- Zielony (żółty + niebieski)
- Fioletowy (niebieski + czerwony)
Ten podział kolorów – na podstawowe i pochodne/wtórne – stanowi punkt wyjścia do tworzenia palety barwnej.
Różne techniki łączenia kolorów
Posługując się kołem kolorów, wiemy, jak łączyć kolory we wnętrzach na zasadzie kontrastu lub harmonii. Oto zasady łączenia barw:
1. Barwy dopełniające
To pary kolorów zlokalizowane naprzeciw siebie w kole kolorów np. żółty i fiolet, czerwień i zieleń. Takie zestawienie daje nam wysoki kontrast, który przyciąga wzrok i skupia uwagę.
2. Barwy analogiczne
To pary kolorów sąsiadujące ze sobą w kole kolorów np. limonkowy i żółty. Dają harmonijne połączenie, miłe dla oka i często występujące w naturze.
3. Triada kolorów:
To zestawienie trzech barw, równomiernie rozłożonych na kole (na wierzchołkach trójkąta równobocznego). Np. pomarańczowy, zielony i fioletowy. Pozwala stworzyć dynamiczne połączenie.
4. Barwy monochromatyczne
To zestawienie wariantów jednego koloru o różnym nasyceniu, czyli zaczynając od brzegu koła kolorów i idąc coraz bliżej środka po jednej linii. Np. Niebieski, błękitny i baby blue. Pozwala na stworzenie bardzo harmonijnej kompozycji.
Jakie są cechy fizyczne barw?
Z barwą związanych jest wiele określeń, używanych – często mylnie – jako synonimy. Żeby nie wybrać złego koloru do wnętrza przez głupią pomyłkę językową, wyjaśnimy krótko podstawowe pojęcia opisujące cechy barwy:
- odcień = ton = kolor (ang. hue) – cecha nadająca nazwę barwie. Na kole kolorów, zmieniająca się wraz z ruchem po okręgu. Np. niebieski, żółty.
- nasycenie (ang. saturation) – intensywność barwy. Jest to odstępstwo barwy od bieli, czyli od środka koła kolorów. Nasycenie, czyli inaczej siłę barwy, mierzy się w procentach – 100% w przypadku pełnego nasycenia i 0% w przypadku braku nasycenia (biel). Np. czerwony → różowy → pudrowy → biały. Kolory o niskim nasyceniu znane są również jako kolory pastelowe.
- jasność (ang. brightness) – cecha określająca ilość światła w kolorze. Definiuje ilość koloru białego (100%) lub czarnego (0%) w danym kolorze. Kolor może być postrzegany jako jasny lub ciemny tylko w porównaniu do innego koloru. Np. jasny zielony – ciemny zielony.
Praktyczne wskazówki – jak łączyć kolory we wnętrzach?
Złote proporcje kolorów:
Współczesna moda na wnętrza achromatyczne (jeden kolor, różne nasycenie), również wymaga umiejętnego zestawienia. Zrównoważona paleta opiera się na proporcjach. Pierwszą zasadą jest zasada trzech kolorów (lub jego wersji o różnym nasyceniu). To złota zasada umiaru, według której najlepiej prezentują się właśnie wnętrza o 3 wybranych tonacjach. Drugą zasadą łączenia kolorów we wnętrzu jest zasada 60/30/10. Warto zdecydować, który kolor będzie dominujący, a który będzie pełnić rolę akcentu. W trakcie doradztwa projektowego specjaliści dążą do tego, żeby kolor wiodący np. ścian i/lub podłóg zajmował około 60% przestrzeni, kolor dopełniający np. mebli – 30%, a kolor akcentowy np. dodatków – 10%. Dzięki tej zasadzie można stworzyć spójne i ponadczasowe wnętrze, które szybko nas nie znudzi lub nie zmęczy wzroku.
Optyczne i psychologiczne działanie barw:
Barwy nie tylko zdobią ściany, meble czy elementy dekoracyjne, ale również wydzielają strefy funkcjonalne, a także znacząco wpływają na nasz nastrój i samopoczucie. Mogą relaksować, koncentrować, a nawet pobudzać kubki smakowe. Kolorami możemy optycznie powiększyć, ale również niechcący zmniejszyć czy zwęzić pomieszczenie. Tutaj jednak chcielibyśmy powiedzieć o tym, jaki kolor dobrać do jakiego pomieszczenia:
- Hol i przedpokój. Tutaj kolor powinien zapraszać, zaciekawiać. Wiele osób wybiera intensywne i ciemniejsze barwy, na których nie widać zabrudzeń.. Nie musimy też obawiać się przytłoczenia mocną barwą, ponieważ nie jest to przestrzeń, w której spędzamy dużo czasu.
- Salon. W pokoju dziennym dobrze sprawdzają się stonowane kolory. Dobrym rozwiązaniem jest beżowy salon, ale również brązy czy lekkie żółcie. Jest to przestrzeń do relaksu, czemu sprzyjają jasne kolory. Wszystko zależy jednak od naszych upodobań. Z powodzeniem możemy wprowadzić też jeden, bardziej intensywny kolor.
- Sypialnia. W sypialni możemy stosować zarówno barwy ciepłe, jak i zimne. Często poleca się kolory z gamy niebieskiej, które uspokajają i wyciszają. Musimy zdać się jednak na własny instynkt – jeżeli ten kolor źle nam się kojarzy, nie wybierajmy go na siłę. Pamiętajmy o świetle, które dodatkowo wyostrza kolory, więc kupując farbę lepiej zdecydować się na mniej intensywne czy nasycone odcienie.
- Kuchnia i jadalnia. We wszystkich poradnikach przeczytamy, że do kuchni i jadalni najlepiej wybrać czerwień i żółć, które wzbudzają apetyt. Realnie, ostre kolory szybko męczą i nie wpisują się w obecne trendy. Do kuchni najczęściej wybiera się stonowane beże, ewentualnie przełamane ulubionymi kolorami w płytkach, frontach meblowych lub dodatkach. W zależności od stylu kuchni, do tych elementów możemy wybrać pastele (kuchnia rustykalna, prowansalska) lub ostre kolory (kuchnia loftowa, glamour).
- Łazienka. To miejsce w którym spędzamy relatywnie mało czasu. Możemy pozwolić sobie na duże kontrasty np. układy szachownicowe, które wprowadzają we wnętrzu pewien rytm i dynamikę. W zasadzie w łazience można wykorzystać wszelkie rozwiązania kolorystyczne, jakie tylko podpowie nam wyobraźnia.
- Pokój dziecięcy. Bardzo często pokój dziecięcy różni się charakterem od reszty mieszkania czy domu. W przeciwieństwie np. do salonu, w pokoju dziecięcym stosuje się barwy dopełniające (niebieski i żółty) lub wzorzyste tapety. Zarówno kolor i motyw powinien być dopasowany do upodobań dziecka – w końcu ma być to jego królestwo. Należy jednak unikać dużej ilości intensywnych kolorów, które męczą wzrok i mogą nadmiernie pobudzać dziecko. Do pokoju dziecięcego lepiej wybierać mniej nasycone kolory (pastele) i delikatne wzory.
Światło i tekstura:
Pamiętaj, że światło i tekstura wpływają na percepcję kolorów. Odcienie barw mogą wyglądać inaczej w różnych warunkach oświetleniowych. Przed wyborem końcowej palety sprawdź, jak kolory prezentują się w naturalnym i sztucznym oświetleniu oraz na powierzchni, którą chcesz nimi pokryć. W tym celu warto zakupić próbkę farby i pomalować na ścianie obszar wielkości kartki A4, żeby dobrze zobaczyć, jak kolor wygląda na konkretnej ścianie.
To samo tyczy się mebli i materiałów. Jeżeli np. kanapa bardzo podoba Ci się w sklepie, weź próbkę materiału i popatrz na nią we wnętrzu swojego mieszkania. Może okazać się, że światło sklepowe działa na korzyść, natomiast w innej przestrzeni mebel będzie wyglądał niekorzystnie. Eksperymentując z różnymi teksturami, takimi jak drewno, metal, czy tkaniny, możesz dodać głębi i złożoności aranżacji.
Wzorniki kolorów:
Wachlarzowe wzorniki kolorów umożliwiają projektantom zestawianie i porównywanie próbek barw. W każdym markecie budowlanym lub sklepie z farbami ściennymi możemy wybierać spośród setek odcieni opracowanych na podstawie jednego z systemów standaryzacji kolorów. W Polsce najbardziej popularne to RAL oraz NCS. Wzorniki są też dostępne w internecie, jednak ekran komputera czy telefonu przekłamuje kolory. Żeby podjąć dobrą decyzję, należy zobaczyć próbkę na żywo.
Słuchaj intuicji:
Ostateczny wybór kolorów powinien być zgodny z Twoim stylem i gustem. Słuchaj intuicji i nie bój się eksperymentować. Przedstawione przez nas zasady to tylko wskazówki, którymi możesz się kierować, ale nie musisz.
Podsumowanie
Łączenie kolorów we wnętrzach to fascynująca sztuka, która pozwala wyrazić osobowość i stworzyć unikalne otoczenie. Kluczowe jest zrozumienie zasad kolorystyki oraz odważne eksperymentowanie z różnymi połączeniami. Niech aranżacja wnętrz stanie się dla Ciebie nie tylko codziennym zadaniem, ale również kreatywną podróżą przez świat kolorów i form. Pamiętaj, że to Twoje wnętrze, więc pozwól sobie na odrobinę wyrazistości i indywidualności.
